Muzyka w liturgii
Muzyka w liturgii nie jest jej „oprawą”, ale jej częścią - integralnie wiąże się z celebracją świętych obrzędów.
Może być szczególnym sposobem uczestnictwa w świętych obrzędach, w tajemnicy wiary.
Celem muzyki liturgicznej jest chwała Boża i uświęcenie wiernych oraz budowanie wspólnoty wierzących.
(Instrukcja KEP o muzyce kościelnej, Lublin 2017) PDF
Śpiew w liturgii Mszy św.
Śpiew na wejście:
- rozpoczyna celebrację, umacnia jedność zgromadzonych,
- wprowadza w przeżywanie misterium okresu liturgicznego lub święta,
- towarzyszy procesji kapłana i usługujących
- nawiązuje do treści Antyfony na wejście.
Śpiew na przygotowanie darów:
- towarzyszy obrzędom przygotowania darów, także wtedy, gdy nie ma procesji z darami,
- treści nawiązują do modlitwy nad darami, kolekty lub Ewangelii.
Śpiew na komunię:
- rozpoczyna się kiedy kapłan przyjmuje Najświętszy Sakrament,
- towarzyszy procesji komunijnej, wyraża radość i duchową jedność,
- trwa dopóki Najświętszy Sakrament jest rozdawany wiernym,
- nawiązuje do treści Antyfony na komunię.
Śpiew na uwielbienie po komunii świętej:
- po rozdaniu Komunii św. zależnie od okoliczności kapłan i wierni przez pewien czas modlą się w ciszy,
- całe zgromadzenie może też wykonać psalm lub inną pieśń pochwalną albo hymn,
- śpiew w swej treści powinien być skierowany przede wszystkim do Boga Ojca.
Śpiew na rozesłanie:
- rozpoczyna się po błogosławieństwie,
- towarzyszy procesji do zakrystii.
Muzyka w liturgii sakramentu małżeństwa
- w czasie celebracji liturgii sakramentu małżeństwa należy pilnie wystrzegać się, by pod pozorem podnoszenia okazałości nie wprowadzać do obrzędów czegoś niezgodnego z kultem,
- podczas Mszy św. obowiązują pieśni zatwierdzone do stosowania w liturgii,
- piosenki religijne i inne niezatwierdzone utwory mogą być wykonane przed Mszą św, lub po błogosławieństwie końcowym,
- trzeba zachować odpowiednią równowagę pomiędzy śpiewem ludu a muzyką instrumentalną, śpiewem solowym lub chóralnym, tak aby wierni nie byli wyłączeni z czynnego uczestnictwa w śpiewie,
- dobór repertuaru wokalnego i instrumentalnego musi odpowiadać charakterowi świętych czynności. Nie wolno odtwarzać muzyki za pomocą urządzeń elektronicznych,
- w Kościele łacińskim tradycyjnym i pierwszym instrumentem są organy piszczałkowe, których brzmienie potęguje wzniosłość kościelnych obrzędów, a umysły wiernych porywa ku Bogu i rzeczywistości nadziemskiej,
- mogą rozbrzmiewać w liturgii również inne instrumenty, jednak nie każdy instrument odpowiada godności świątyni i jest w jednakowym stopniu zdatny do wzmacniania ducha modlitwy. Nie wolno używać w liturgii instrumentów przeznaczonych do wykonywania muzyki świeckiej (np. gitara elektryczna, perkusja, fortepian, syntezator). Zawsze decydujące znaczenie ma sposób wykorzystania instrumentu oraz wysoka jakość artystyczna wykonania z troską o szlachetne piękno muzyki sakralnej,
- możliwe jest wykorzystanie różnych instrumentów poza liturgią, z uwzględnieniem sakralnego charakteru świątyni. W doborze instrumentów należy wystrzegać się uzasadnianego często racjami duszpasterskimi ulegania popularnym trendom, niewłaściwym w miejscu świętym. Na pierwszym miejscu trzeba stawiać sztukę muzyczną jako środek oddawania chwały Bogu.
(Instrukcja KEP o muzyce kościelnej, Lublin 2017)
Wielki Post
To czas od Środy Popielcowej do Wielkiego Czwartku, służy przygotowaniu do obchodu Świąt Wielkanocnych. Dominują w nim trzy tematy: pokuta, chrzest i męka Pańska. W liturgii temat pasyjny pojawia się dopiero w Wielkim Tygodniu (w polskiej tradycji – od poniedziałku 5 tygodnia Wielkiego Postu).
Uwzględniamy to w doborze śpiewów:
- pieśni pokutne (o grzechu, pokucie, nawróceniu i przebaczeniu) - od środy popielcowej - do 5 niedzieli Wielkiego Postu,
- pieśni pasyjne (o męce Pańskiej) od poniedziałku 5 tygodnia oraz przy sprawowaniu nabożeństw Gorzkich żalów i Drogi krzyżowej.
Gra na instrumentach dozwolona jest tylko w celu podtrzymania śpiewu (wyjątkiem jest niedziela Lætare, uroczystości i święta przypadające w tym okresie).
(Instrukcja KEP o muzyce kościelnej, Lublin 2017)
Adwent
Adwent w swej istocie jest oczekiwaniem na przyjście Syna Bożego. Liturgia od wieków dzieli ten czas na dwa okresy:
- od 1 Niedzieli Adwentu aż do 16 grudnia,
- od 17 grudnia do Wigilii Narodzenia Pańskiego.
Pierwsza część Adwentu koncentruje się wokół powtórnego przyjścia na świat Jezusa. Dlatego należy śpiewać pieśni o treści paruzyjnej, mówiące o ostatecznym przyjściu na świat Chrystusa (np. Oto Pan Bóg przyjdzie). Liturgia tego czasu wzywa do czuwania, do trwania w gotowości na przyjście Zbawiciela. Dlatego ważne jest, by wybierać w tym czasie śpiewy, które mówią o zstępującym na ziemię Odkupicielu.
Natomiast liturgia drugiej części przypomina o wydarzeniach w Betlejem, w centrum zainteresowania umieszcza Maryję, jako Tę, przez którą mogła wypełnić się Boża obietnica. Dlatego powinno się wybierać takie pieśni, które opowiadają historię narodzenia Jezusa, wyrażają radość z oczekiwania na to wydarzenie, wysławiają Maryję (np. Archanioł Boży, Po upadku człowieka, Spuśćcie nam na ziemskie niwy, Zdrowaś bądź, Maryja).
(liturgia.pl)
